Vergi mahkemesi kararları aleyhlerine sonuçlanan mükelleflerin, ödemesi gereken vergiler tahsil edilebilir safhaya gelmemesine rahmen bu durum söz konusu vergilerin kesinleşmesi anlamına gelmez. Verginin kesinleşebilmesi için vergi mahkemesi kararına karşı mükelleflerin Bölge idare Mahkemesi’ne ( itiraz yoluyla ) Danıştay’a ( temyiz yoluyla ) başvurmamaları veya başvuru sürelerinin geçtiği halde bu yolları kullanmamış olmaları gerekir.
Bölge İdare Mahkemesine İtiraz Boluyla Başvuru
Bölge İdare Mahkemesi, vergi mahkemesinin tek hâkimle verdiği kararları itiraz üzerine inceler ve kesin olarak hükme bağlar.
Bölge İdare Mahkemesi’ne, vergi mahkemesinin kararının tebliğini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içinde başvurulabilir.
İtiraz, yetkili Bölge İdare Mahkemesine hitaben yazılmış dilekçeyle olur. Dilekçeler vergi mahkemesine dava açmada geçerli olan yerlere de verilebilir. İtiraz başvurusu, mahkeme kararının yürütülmesini durdurmaz. Bu kararların yürütülmesini durdurabilmek için Bölge İdare Mahkemesi’nden yürütmenin durdurulması istenilmeli ve mahkeme tarafından da bu istem kabul edilerek karara bağlanmış olması gerekmektedir.
İtiraz incelemesi kural olarak evrak üzerinden yapılır. İtiraz başvurusunda bulunanın duruşma yapılması yönünde talebi varsa Bölge İdare Mahkemesinin bu yönde karar vermesi halinde duruşma yapılır
Bölge İdare Mahkemesi’nin aldığı kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamaz. Bölge İdare Mahkemesi’nin itiraz üzerine verdiği kararlara karşı, İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 54’üncü maddesi uyarınca bir defaya mahsus olmak üzere kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yoluna başvurulabilir.
Danıştay’a Temyiz Başvurusu
Vergi yargılamasında, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin kararları ancak bu mahkemelerin bir hukuk kuralının yanlış uygulamaları durumunda temyiz edilebilir.
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesine göre, temyiz nedenlerini üç başlık altında toplanmıştır.
- Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması.
- Hukuka aykırı karar verilmiş olması.
- Usul hükümlerine uyulmamış olması
Danıştay, vergi mahkemesinin kurul halinde verdiği kararlan temyiz yoluyla incelemektedir. Danıştay’a, vergi mahkemesinin kararının tebliğini takip eden günden itibaren otuz (30) gün içinde başvurulabilir.
Temyiz başvurusu Danıştay başkanlığına hitaben yazılmış imzalı bir dilekçe ile yapılır. Temyiz dilekçesi kararı veren mahkemeye, Danıştay’a veya vergi mahkemesine dava açmada geçerli olan yerlere verilebilir.Temyiz başvurusu, vergi mahkemesi kararının yürütülmesini durdurmaz. Bu kararların yürütülmesini durdurabilmek için Danıştay’dan teminat karşılığı yürütmenin durdurulması istenilmesi ve bu istemin de kabul edilerek karara bağlanmış olması gerekmektedir.
213 sayılı VUK’nın 377’inci maddesine göre; vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairelerinin temyiz yoluna gidebilmeleri için Maliye Bakanlığının onayını almaları gerekir. Bu onay alınmadan vergi daireleri vergi mahkemelerinin kararları aleyhine temyiz davası açamazlar.
Danıştay, ilk derece mahkemesi kararının onanmasına veya bozulmasına karar verir.
Danıştay tarafından mahkeme kararının onanmasına karar verilmesi halinde, dava dosyası mahkemesini gönderilir ve yargılama süreci tamamlanmış olur.
Danıştay tarafından mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi halinde ise, ilk derece mahkemesince bozma kararına uyulmasına veya ilk kararında ısrar edilmesine karar verilir.
Vergi mahkemesi Danıştay’ın bozma kararına uyarsa, yeniden yargılama yapmak suretiyle bozma kararı doğrultusunda yeni bir karar verir. Bu karara karşı da tarafların ilk karar üzerine yaptıkları gibi temyiz yoluna başvurmaları mümkündür.
İlk derece mahkemesince ısrar kararı verilmesi halinde, ısrar kararının temyizi mümkün olup bu durumda temyiz incelemesi bir üst kurul olan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından incelenir. Kurulun kararlan kesindir.
Karar düzeltme kararın düzeltilmesi yolu ile; Danıştay dava daireleri veya Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun temyiz yeri olarak verdikleri kararlar ile, bölge idare mahkemelerinin itiraz üzerine verdikleri kararlar hakkında bir kez, kararın yeniden gözden geçirilmesi ve yapılmış sakatlıklar varsa bunların düzeltilmesi amacı güdülür. Kararın düzeltilmesi isteminde süre on beş (15) gündür. Bu süre, kararın yazılı bildirimini izleyen günden itibaren işlemeye başlar.
Karar Düzeltme İstenilmeyecek Kararlar;
- İlk derece mahkemesi olarak verilen kararlara,
- Ara kararlara,
- Yürütmenin durdurulması kararlarına,
- Görev ve yetki açısından mercii tayini kararlarına,
- Yargılamanın yenilenmesi kararlarına
karşı karar düzeltme yoluna başvurulamaz.
Diğer taraftan karar düzelme talebinde bulunabilmek için İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesinde belirtilen gerekçelerden biri gereklidir. Bu gerekçeler şunlardır:
- Kararın esasına etkisi olan iddia ve itirazların, kararda karşılanmamış olması,
- Bir kararda birbirine aykırı hükümler bulunması,
- Kararın usul ve kanuna aykırı bulunması,
- Hükmün esasını etkileyen belgelerde hile ve sahtekarlığın ortaya çıkmış olması.
