Vergi dairesi ile vergi sorumlusu ya da yükümlü arasında çıkan uyuşmazlıkların çözümü için barışçıl çözüm yolları bazen yeterli olmayabilir.
Uyuşmazlıklar, idari aşamada çözüme kavuşturulamadığı zaman, yargı kuruluşlarına başvurularak giderilmeye çalışılır. Vergi yargılaması, vergi idaresi ile mükellef arasında çıkan uyuşmazlıkların, bağımsız mahkemeler önünde yargılama yapılmak suretiyle çözümlenmesidir
Vergi Yargılamasında Görevli Mahkemeler
1- Vergi Mahkemeleri
Vergi mahkemeleri, vergi uyuşmazlıklarına ilişkin olarak Danıştay’ın ilk derece mahkeme sıfatıyla baktığı davaların dışında kalan davalarda genel ve ilk derece mahkemesi olarak görev yapan bir yargı kuruluşudur.
Vergi mahkemelerinin görevleri şunlardır
- Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümlülükler, bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları,
- Birinci bentte belirtilen konularda 6183 sayılı AATUHK’ nin uygulanmasına ilişkin davaları,
- Diğer kanunlarla verilen işleri çözümler.
Vergi mahkemeleri, kural olarak kurul hâlinde çalışmaktadır. Ancak genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlülükler ve bunlardan AATUHK’ nin uygulanmasına ilişkin uyuşmazlıklardan kaynaklanan ve toplam değeri 2018 yılı için 36.000 TL aşmayan davalar tek hâkimle karara bağlanır
2-Bölge İdare Mahkemeleri
Bölge İdare Mahkemeleri, yargı çevresi içerisindeki idare ve vergi mahkemelerinin tek hâkim tarafından verilen kararlarını itiraz mercii olarak inceleyen ve kesin karara kavuşturan mahkemelerdir. Bölge idare mahkemeleri yargı çevresi içindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını da kesin karara bağlar. Ayrıca, diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirirler. Bölge İdare Mahkemeleri, genel görevli bağımsız mahkemelerdir. Bu mahkemeler bir başkan ve iki üyeden oluşur.
3- Danıştay
Danıştay, Anayasa’da yerini almış yüksek idare mahkemesi, danışma ve inceleme merciidir. Vergi yargılamasında, bazı hâllerde ilk yargı mercii olarak görev yaparken asıl önemli görevi, vergi mahkemelerinin kurul hâlinde verdiği kararları temyiz mercii olarak incelemesidir.
Dava Açma Süreleri
İdari Yargılama Usul Kanunu’na göre “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve İdare mahkemelerinde 60 gün Vergi mahkemelerinde 30 gündür.
