Konu: İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesine İlişkin İhracat Genelgesi Yayınlandı
4 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (No: 2018-32/48)” ile 6 ay süreyle geçerli olmak üzere, ihracat bedellerinin fiili ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içinde yurda getirilmesi ve bu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunlu kılınmıştır.
6 Kasım 2018 tarihinde ise Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB)’nın internet sitesinde, ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin “İhracat Genelgesi” yayımlanarak konuya ilişkin usul ve esasları düzenleyen İhracat Genelgesi yayınlanmıştır.
1) 4/9/2018 tarihinden önce fiili ihracatı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller ile ihracatçıya peşin ödenen bedeller bu kapsamda mıdır?
4/9/2018 tarihinden önce;
- Fiili ihracatı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller,
- İhracatçıya peşin ödenen bedeller
2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamında değildir.
2) Serbest bölgelere yapılan ihracat işlemleri bu kapsamda mıdır?
Serbest bölgelere yapılan ihracat işlemleri 2018-32/48 sayılı Tebliğ hükümleri kapsamındadır.
3) Getirilen ihracat bedellerinin derhal bankaya satılması zorunlu mudur?
180 günlük süre içerisinde kalınması şartıyla, getirilen ihracat bedeli dövizlerin yurda getiriliş tarihinden sonraki bir tarihte bankaya satılması mümkündür.
4) Mahsup ve indirimlerden sonra kalan tutarın ne kadarının bankaya satılması gerekmektedir?
2018-32/48 sayılı Tebliğ’in İhracat bedelinden indirimler başlıklı 7 nci maddesinde belirtilen indirimlerin yapılması ve mahsup işlemlerinin gerçekleştirilmesi sonrasında kalan tutarın %80’inin bir bankaya satılması zorunludur.
5) Mahsup edilecek tutarın yurda getirilmesi zorunlu mudur?
Bu konu Genelgede; mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı veya farklı kişiler olması durumu göz önünde bulundurularak iki ayrı şekilde ele alınmıştır.
a) Mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması durumunda:
Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, ilgili Gümrük Beyannamesi (GB)’nin bankalara ibrazı durumunda mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür. Bu kapsamda mahsup edilen tutarların yurda getirilmesi zorunlu değildir. Ancak mahsup sonrası kalan tutar için bir üst maddede yer verdiğimiz hüküm uygulanacaktır (bu Genelgenin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü).
b) Mal ihraç ve ithalinde, tarafların farklı kişiler olması durumunda:
Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların farklı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, ilgili GB’lerin bankalara ibrazı durumunda mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca mahsubu mümkündür. Bu kapsamda mahsup edilecek tutarların yurda getirilmiş olması zorunludur. Ancak mahsup sonrası kalan tutar için bir üst maddede yer verdiğimiz hüküm uygulanacaktır (bu Genelgenin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü).
6) Mahsuben ödeme işlemlerinde DAB ve DSB düzenlenmesi gerekir mi?
Mahsuben ödeme işleminde, DAB ve DSB mahsup tarihinde geçerli aynı kur üzerinden düzenlenecektir.
Mahsuben ödemede kullanılacak (alışı yapılacak) döviz cinsi ile mahsuben ödenecek (transfer edilecek) gidere ilişkin döviz cinsinin farklı olması halinde mahsuben ödenecek azami tutar mahsup tarihindeki Merkez Bankası çapraz kurları esas alınmak suretiyle tespit edilir. Bu durumda DAB alışı yapılan, DSB transfer edilen döviz cinsinden düzenlenecektir.
Aracı ihracatçı vasıtasıyla yapılan ihracatta, ihracat bedeli, ihracatçının onayı ile imalatçının veya tedarikçinin bu maddede sayılan bütün döviz giderlerinin mahsuben ödenmesinde kullanılabilecektir. Bu durumda DAB ihracatçı, DSB imalatçı ve tedarikçi firma adına düzenlenecektir.
7) Ödeme süresi 180 günden fazla olan sözleşmeler için uygulama nasıl olacaktır?
İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin yurda getirilme süresi vade bitiminden itibaren 90 günü geçemeyecektir. Öngörülen vadenin tespiti için ihracatçının yazılı beyanıyla birlikte vade içeren sözleşmenin ya da vadeyi tevsik niteliğini haiz proforma fatura veya poliçenin aracı bankaya ibrazı zorunludur.
8) Peşin döviz tutarlarının bankaya satılma zorunluluğu var mıdır?
Peşin ödeme olarak ihracatçının hesabına transfer edilen ihracat bedellerinin en az %80’i fiili ihraç tarihinden itibaren en geç 180 gün içerisinde bir bankaya satılması ve ihracat bedellerini alan bankaca DAB düzenlenmesi zorunludur.
9) Ülkelere göre farkı uygulamalar var mıdır?
İran ve Suriye’ye yapılan ihracat işlemleri bu uygulama kapsamına girmemektedir.
Diğer taraftan, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına yönelik mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ihracat bedellerinin bankacılık sistemiyle doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı Afganistan, Irak ve Libya’ya yapılan ihracat işlemlerinde ihracat bedelinin bankalarca tahsilinin;
a) İthalatçının Türkiye’deki bankalarda bulunan hesaplarından transferi yoluyla veya
b) İhracat bedelinin ihracat işlemiyle ilişkisi kurulmak şartıyla üçüncü bir ülkeden bankalar aracılığıyla transferi yoluyla veya
c) İhracatçının yazılı beyanının yanı sıra işlemin niteliğine göre satış sözleşmesi ya da kesin satış faturası (veya proforma fatura) ile GB ibraz edilmek kaydıyla NBF aranmaksızın efektif olarak
yapılması mümkündür.
İhracat bedellerinin bankacılık sistemiyle doğrudan ülkemize transferinin mümkün olmadığı diğer ülkeler Bakanlıkça belirlenecektir.
10) İhracat hesabının kapatılmasında ibrazı zorunlu belgeler nelerdir?
İhracat hesabının kapatılabilmesi için GB örneği, ilgili DAB ve DSB’ler, satış faturası ile indirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur.
Saygılarımızla,
Bilginize sunarız
