Gelir Vergisi Kanununa göre Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesine yönelik yapılan giderler, tevşik edilmeleri halinde dönem kârı veya zararından indirilebilir, Bu madde aynı zamanda kurumlar vergisi içinde geçerlidir.
Giderlerin indirilebilmeleri için belgelendirilmeleri gerekmekle birlikte, tevşik edilemediği hallerde de ticari kazancın tespitinde bazı giderlerin indirilebilmesi mümkündür.Buna göre, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, belgelendirilmiş giderlerine ilaveten bu faaliyetlerinden döviz olarak elde ellikleri kazançlarının binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu İşlerle İlgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderini de indirebilirler.
Götürü gider uygulaması, mükelleflerin yurt dışındaki işleri ile ilgili olarak yapmış oldukları giderlerden belgesi temin edilemeyenlerin, anılan faaliyetlerden sağlanan hasılatın belli bir oranını aşmamak şartıyla ticari kazançtan indirilmesini öngören bir müessesedir. Dolayısıyla götürü gider hesaplanabilmesi için harcamanın yapılmış ve işletmenin malvarlığında bir azalma meydana gelmiş olması gerekir.
Götürü gider ihracat, yurt dışında yapılan inşaat, onarma, montaj, teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetlerinden döviz olarak elde edilen hasılat üzerinden hesaplanacaktır . Döviz olarak elde edilen ihracat hasılatının Türk Lirası karşılığının tespitinde, hasılatın kanuni defterlere kaydedildiği tarihte geçerli olan ve T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilmiş döviz alış kurlarının esas alınması gerekmektedir
194 nolu gelir vergisi tebliğe göre bazı teslimler götürü gider uygulaması dışında tutulmuştur. Bunlar;
- Türkiye’de yapılan mal teslimlerinden sağlanan hasılat ile transit ticaretten sağlanan hasılat
- Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat hasılat
- Gümrük hattı dışındaki mağaza ve işletmelere yapılan mal teslimleri,
- Yabancı gemi ve uçaklara ve uluslararası taşımacılık yapanlara akaryakıt, su, kumanya ve sair malzeme teslimleri,
- Türkiye’deki konsolosluklara diplomatik temsilciliklere, uluslararası kuruluşlara ve askeri tesislere yapılan mal teslimleri,
- Türkiye’de ikamet etmeyenlere yurt içinde yapılan mal teslimleri
Örnek: İhracat yapan X işletmesinin 2016 yılı ihracat faaliyetinden 5.000.000 TL hasılat elde etmiştir. Şirketin anılan yılda ihracat faaliyeti ile ilgili 40.000 TL yurt dışı gideri bulunmaktadır. Bu giderlerin 30.000 TL lik kısmı için belgesi temin edilememiştir. Bu durumda ticari kazançtan indirilebilecek götürü gider tutarı şöyle hesaplanacaktır.
| A Belgelendirilmiş Giderler | 10.000 TL |
| B Belgelendirilmemiş Giderler | 30.000 TL |
| C Toplam Giderler | 40.000 TL |
| D Belgesiz Giderlere karşılık olmak üzere ticari kazançtan indirilebilecek götürü gider tutarı (5.000.000 x 0,005) | 25.000 TL |
| E Kanunen Kabul edilmeyen Giderler (B-D) | 5.000 TL |
| F Ticari Kazançtan indirilecek belgeli giderler ile götürü olarak hesaplanan giderlerin toplam (A+D) | 35.000 TL |
İşletmenin yurt dışı faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan belgesiz giderlerin de Tekdüzen Muhasebe Sisteminde ilgili gider hesaplarında izlenmesi ve dönem sonunda “690 Dönem Kar-Zarar” hesabına aktarılması gerekir. Belgesi temin edilemeyen giderlerin, 194 nolu tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde hesaplanacak götürü gider tutarını aşan kısmı, kanunen kabul edilmeyen gider olarak Tekdüzen Muhasebe sistemine göre belirlenen ticari kâra ilave olacaktır. Dolayısıyla, belgesiz giderlere karşılık olmak üzere götürü olarak hesaplanan giderler, ticari kâra eklenmemiş olduğundan vergi matrahına da dahil edilmemiş olacaktır.
Tarih : 31.12.2016
|
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
|
760 Pazarlama Sat. Dağ.Gid.Hs
689 Kanunen Kabul Edilmeyen Gid.
100 Kasa Hesabı
|
35.000
5.000
.
|
.
.
40.000
|
