Konu: Turkuaz Kart Yönetmeliği Yayımlandı
Uluslararası işgücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi ile yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esasları,
yetki ve sorumlulukları ve uluslararası işgücü alanındaki hak ve yükümlülükleri düzenlemek amacıyla hazırlanan 6735 No.lu Uluslararası İş Gücü Kanunu 13/08/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
6735 sayılı kanunun 11 inci maddesinde Turkuaz Kart düzenlemesine yer verilerek;
- Uluslararası işgücü politikası doğrultusunda, eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetlerin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdamına etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu uygun görülen yabancılara Turkuaz Kart verileceğine,
- Turkuaz kartın, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verileceğine,
- Turkuaz Kart sahibi yabancının mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına, Turkuaz Kart sahibi yakını olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verileceğine,
- Turkuaz Sahibi yabancı bu Kanunda düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanacağına
yönelik düzenleme yapılmıştı.
14.03.2017 tarihli 30007 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Turkuaz Kart Yönetmeliği ile de Turkuaz Kart’a ilişkin usul ve esaslar düzenlenmeştir.
1) Turkuaz Kart hangi yabancılara verilebilecek?
Turkuaz kartın hangi yabancılara verilebileceği Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 5.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Turkuaz Kart;
- Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,
- Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
- Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,
- Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,
- Türkiye’nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan, Türkiye’nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan
yabancılara verilebilecektir.
2) Turkuaz Kart başvurusu nasıl yapılacaktır?
Turkuaz kartın başvurusunun nasıl yapılacağı Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 6.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Turkuaz Kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılabilecektir.
Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliğince elektronik ortamda Bakanlığa iletilecektir.
Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilecektir.
Turkuaz Kart başvurusu, yurt içi ve yurt dışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilecektir.
Turkuaz Kart başvurusu sırasında yabancı ve yakınına ilişkin Genel Müdürlükçe belirlenen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle başvuru tamamlanacaktır.
3) Turkuaz Kart sahibi yakını için ikamet izni başvurusu nasıl yapılacaktır?
Turkuaz kartın sahibi yakınının ikamet izni başvurusunun nasıl yapılacağı Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 7.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Esasen, Turkuaz Kart sahibi yakını için ikamet izni başvurusu, Turkuaz Kart başvuru usulüne göre ve bu başvuru ile aynı anda Bakanlığa yapılması gerekmektedir. Ancak, yurtdışından yapılan Turkuaz Kart başvurusunda, Turkuaz Kart sahibi yakınının ikamet izni başvurusu için gerekli bilgilerinin bulunmaması halinde bu yabancıların başvuruları Türkiye’ye giriş tarihlerinden itibaren vize veya vize muafiyeti sürelerini aşmamak koşuluyla en geç 90 gün içinde Bakanlığa yapılabilecektir.
Turkuaz Kart sahibi yakını için yapılacak ikamet izni başvurusunda, yabancının eşi bakımından evlilik bağını, çocuğu bakımından ise velayet ilişkisini ve bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belgeler başvuruya eklenecektir.
4) Turkuaz Kart başvuru belgeleri nelerdir?
Turkuaz kartın başvuru belgelerinin neler olduğu Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 8.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Başvuru sırasında aşağıda belirtilen belgeler aranacak ve bu belgeler sisteme yüklenecektir:
a)Başvuru dilekçesi,
b)Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sureti,
c)Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi,
ç) Turkuaz Kart verilebilecek nitelikte olan yabancılar bakımından;
- Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş, atama veya görevlendirme yazısı, mesleki tecrübe, anadil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren uluslararası düzeyde kabul edilen belgeler ile benzeri,
- Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için yatırım büyüklüğü, istihdam düzeyi, ihracat tutarı, mali yeterlilik, faaliyet gösterilen bölge, sektör ve işi gösterir belgeler ile benzeri,
- Bilim insanı veya araştırmacı için, diploma, akademik kariyer ve unvanı gösterir belge, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeleri ile benzeri,
- Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olmuş yabancı için başarılı olduğunu gösterir belgeler ile benzeri,
- Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için: Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetlere ilişkin belgeler, fikir ve sanat eserleri, süresi, sürdürülebilirliği, devamlılığı ve etki alanı gibi bilgileri içeren tanıtım faaliyetlerine ilişkin belgeler ile benzeri,
belgeler içerisinden Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünce (Genel Müdürlük) belirlenerek Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanan belgeler.
Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancıların yurt içinden yapacakları başvurular bakımından yabancının geçerli ikamet iznine sahip olması şartı aranmayacaktır.
5) Turkuaz Kart başvurusu değerlendirilme kriterleri nelerdir?
Turkuaz kart başvurusu değerlendirme kriterleri Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 9.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Turkuaz Kart başvurusunun değerlendirilmesinde uluslararası işgücü politikası doğrultusunda Genel Müdürlükçe belirlenen kıstaslar kapsamında oluşturulan puanlama sistemi kullanılacaktır.
Puanlama sistemi kapsamında yeterli puanı alan başvurular olumlu değerlendirilecektir.
Turkuaz Kart verilebilecek yabancılardan;
- Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
- Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,
- Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan
yabancılar için yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından alınmış uygunluk belgesinin bulunması halinde bu belge puanlamaya dahil edilebilecektir.
Uygunluk belgesi, Genel Müdürlükçe belirlenen ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilebilecektir; ancak bu belge Turkuaz Kart başvurusunun olumlu değerlendirilmesine yönelik herhangi bir kazanılmış hak sağlamamaktadır.
Diğer taraftan, lisans öğreniminin son yılında olan veya lisansüstü öğrenimi gören örgün öğretim öğrencilerinden öğrenim gördüğü alandaki yüksek becerisi, potansiyeli veya akademik çalışmaları ve araştırmaları ile üstün başarılı olanlar için yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, öğrenim gördüğü kurum ile bu kurumda çalışan öğretim üyelerinin ve ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınabilecektir.
6) Hangi Turkuaz Kart başvuruları reddedilecektir?
Hangi Turkuaz kart başvurularının reddedileceği Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 12.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Yapılan değerlendirme neticesinde:
- Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kıstaslarını karşılamayan,
- Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan,
- Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapılan,
- Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen,
- Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan,
- 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun ilgili maddeleri kapsamında Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olduğu İçişleri Bakanlığınca bildirilen yabancılara ilişkin olan,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin olan,
- Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu hariç, Türkiye Cumhuriyeti’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan,
- Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan
Turkuaz Kart başvuruları reddedilecektir.
7) Turkuaz Kart sahibinin hak ve yükümlülükleri nelerdir?
Turkuaz kartın sahibinin hakları ve yükümlülükleri Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 19.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Turkuaz Kart sahibi süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanır.
Turkuaz Kart sahibi olan yabancılar;
a) Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaftırlar.
b) Seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme haklarından yararlanamazlar.
c) Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabidirler.
ç) Bu kişilerin, Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.
Ancak; Bu hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olma koşulu aranmışsa, Turkuaz Karta sahip olan kişiler bu haklardan yararlanmayı talep edemezler.
25/9/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Turkuaz Kart sahibi ve yakını, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması ve geçiş süresi kaydının kaldırılması şartıyla Bakanlıkça teklif edilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanabilir.
8) Turkuaz Kart hangi hallerde iptal edilecektir?
Turkuaz kartının hangi hallerde iptal edileceği Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 22.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Turkuaz Kart yabancının talebi dışında;
- Turkuaz Kart’ın geçerlilik tarihinden itibaren; altı ay içinde Türkiye’ye gelmemesi ya da mücbir sebep olmaksızın iki yıldan uzun bir süre aralıksız yurtdışında kalması,
- İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığının uygun görüşünün bulunması hâli hariç, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması,
- Kanunda belirtilen hükümlere aykırı olarak ya da kayıt dışı çalıştığının tespiti,
- Yabancının en az bir yıl kesintisiz bir şekilde çalışmadığının tespiti,
- Turkuaz Kart başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının sonradan tespiti,
- Geçiş süresi içinde talep edilen bilgi ve belgelerin süresi içinde sunulmaması ya da izleme raporuna göre yabancının Turkuaz Kart sahibi niteliğini kaybettiğinin anlaşılması,
- 6458 sayılı Kanuna göre, Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olduğunun İçişleri Bakanlığınca bildirilmesi,
- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilmesi
hallerinde iptal edilecektir.
9) Turkuaz kart sahibi yabancının ve yabancı çalıştıran işverenin Sosyal güvenlik yükümlülükleri nelerdir
Turkuaz kartın sahibi yabancının ve yabancı çalıştıran işverenin sosyal güvenlik yükümlülükleri Turkuaz Kart Yönetmeliği’nin 23.Maddesinde belirtilmiştir.
Buna göre;
Türkiye’nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklı kalmak üzere, Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirirler.
Saygılarımızla,
